Những Cách Chống Say Sóng Khi Đi Tàu Biển Ra Biển Đảo

Việt Nam có rất nhiều hòn đảo đẹp như Phú Quốc, Nam Du, … Đây đều là những điểm đến đáng để trải nghiệm. Tuy nhiên những cơn say sóng, say tàu xe vẫn là nỗi ám ảnh với một số khách du lịch. Vậy say sóng là gì, nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục say sóng như thế nào để mỗi chuyến du lịch sẽ trọn vẹn nhất?

Say sóng, say tàu xe là gì, triệu chứng? Liệu say sóng, say tàu xe có phải một hiện tượng bình thường ở con người?

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội), say sóng, say tàu xe là một hiện tượng xuất hiện khi não bộ tiếp nhận các tín hiệu âm thanh, hình ảnh sai lệch từ thế giới khách quan bên ngoài. Để cơ thể không bị mất thăng bằng, hệ thống tri giác của con người không ngừng thu thập các tín hiệu từ môi trường khách quan xung quanh và truyền các tín hiệu về khu vực bên trong lỗ tai để xử lý.

Bộ phận này hoạt động với vai trò tương tự một bộ máy tính xử lý dữ liệu âm thanh, hình ảnh, xúc giác, … Những dữ liệu này được tự động sắp xếp và chuyển lên não bộ. Sự say sóng, say tàu xe xảy ra khi những tín hiệu này không trùng khớp với những tín hiệu được truyền về não bộ từ mắt.

Điều quan trọng mà bạn cần biết rõ, chính là say sóng, say tàu xe hoàn toàn là một phản xạ bình thường của cơ thể, không phải là một bệnh lý nguy hiểm. Mỗi một cá nhân bình thường đều rất có thể sẽ mắc phải chứng say sóng, say tàu xe ít nhất một vài lần trong đời.

Theo các chuyên gia, người bị say sóng ở thể nhẹ sẽ có cảm giác hơi chóng mặt, tăng bài tiết dịch và buồn nôn. Nặng hơn, người bị say sóng sẽ bị chóng mặt, nôn nhiều kéo theo mạch đập và huyết áp giảm. Trong đó, nhóm đối tượng trẻ nhỏ và người già với sức đề kháng yếu rất dễ bị say sóng khi đi du lịch biển.

Say sóng dù không là bệnh nhưng nó sẽ tiếp tục phá hỏng chuyến du lịch của bạn.

Hãy nằm lòng những mẹo sau đây để không bị mắc say sóng khi đi du lịch.

1. Chuẩn bị sức khỏe bản thân ở thể trạng tốt nhất trước khi bắt đầu chuyến hành trình

Giả sử bạn sắp bắt đầu chuyến hành trình du lịch tới Phú Quốc, Khách sạn, nhà hàng, điểm đến đã được lên sẵn, háo hức khi vừa đặt vé tàu Phú Quốc Express. Tuy nhiên, bạn đừng quên mất cần chuẩn bị cho sức khoẻ của bản thân.

Rất nhiều người đã cảm thấy nôn nao, khó chịu khi chưa bước chân lên tàu, xe đến mức chỉ lo nghĩ về cái sự lênh đênh mà mình sắp gặp phải. Sự lo lắng này có lẽ chỉ làm cho bạn thêm mất ăn, mất ngủ. Điều này là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới sức khoẻ của bạn sa sút, cảm thấy kiệt quệ, mệt mỏi, và cơn say sóng sẽ đến nhanh hơn, tồi tệ hơn.

Vậy nên, trước khi bắt đầu chuyến du lịch biển tới Phú Quốc hay những hòn đảo xinh đẹp như Nam Du, Hòn Sơn, … thì bạn cần chấm dứt ngay sự lo lắng ấy và nạp đầy đủ năng lượng cho cơ thể trước chuyến đi khoảng 3 đến 4 ngày.

Thời điểm này là lúc bạn cần để cơ thể được nghỉ ngơi, nạp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết, nhất là các loại vitamin đến từ rau củ, hoa quả hoặc các dòng sản phẩm bổ sing khác. Ngoài ra bạn cần có chế độ ngủ nghỉ hợp lý, đừng thức quá khuya trước chuyến đi hay lao động nặng nhọc để tránh mất sức.

Đặc biệt, đừng bao giờ có thói quen nhịn ăn trước chuyến đi với suy nghĩ “sẽ chẳng có gì để nôn”. Đây chính là một suy nghĩ tai hại mà say sóng lại rất thích điều này.

2. Uống thuốc chống say

Uống thuốc chống say là một cách chống say sóng rất hiệu quả. Hiện nay, có rất nhiều loại thuốc chống say sóng, say tàu xe rất hiệu quả mà lại dễ tiếp cận. Nếu bạn đã từng sử dụng chúng thì bạn sẽ hiểu phần nào về tác dụng của thuốc chống say.

Các loại thuốc trên thị trường hiện nay thường tập trung vào việc ngăn ngừa và điều trị trực tiếp triệu chứng của say sóng.

Thuốc trị buồn nôn phổ biến gồm các thuốc kháng histamine (như Bonine và Dramamine) và scopolamine (có dạng thuốc viên hoặc miếng cao dán, là thuốc bán theo đơn). Các loại thuốc này đều hoạt động bằng cách chống lại tác dụng của hóa chất do não bộ tiết ra trong lúc bạn say sóng.

Vậy nên khi sử dụng các loại thuốc này, bạn sẽ thấy tình trạng say sóng của bản thân thuyên giảm đáng kể.

Tuy nhiên, trước khi sử dụng các loại thuốc chống say sóng, say tàu xe bạn nên hỏi ý kiến tư vấn của những nhà chuyên môn, đặc biệt là bác sĩ để tìm ra loại thuốc tốt nhất, có hiệu quả cao với thể trạng của bạn và nhất là để đảm bảo bạn không gặp các biến chứng khi sử dụng thuốc. Đặc biệt bạn cần hỏi ý kiến tư vấn của bác sĩ để có được đơn thuốc phù hợp vì trong nhiều trường hợp, khi dùng chung vài loại thuốc, thuốc chống say sóng sẽ bị mất đi tác dụng chống say, chống nôn của nó.

Để thuốc chống say đạt hiệu quả cao nhất, bạn nên sử dụng thuốc trước khi lên tàu xe khoảng 1-2 giờ đồng hồ. Các loại thuốc chống say sóng thường gặp trên thị trường thường có tác dụng mạnh nhất trong khoảng 6 giờ đồng hồ đầu sau khi sử dụng. Ví dụ, khi bạn đặt vé tàu Rạch Giá - Phú Quốc; tàu Hà Tiên - Phú Quốc tại Phú Quốc Express (thường kéo dài …. giờ đồng hồ) thì bạn hoàn toàn có thể yên tâm là chỉ cần dùng một liều là đủ.

Ngoài ra, trước mỗi chuyến du lịch biển khi sử dụng thuốc chống say sóng, bạn nên tham khảo các tác dụng phụ của thuốc chống say thường gặp như: Buồn ngủ, gây khô miệng, khô mắt, …

3. Đeo vòng chống nôn

Những chiếc vòng chống nôn là sản phẩm ít gặp trên thị trường Việt Nam hiện nay. Chúng hoạt động dựa trên nguyên lý tương tự như bấm huyệt trong y học cổ truyền Đông y. Việc đeo vòng chống nôn cũng được nhiều hành khách coi như một phương cách chống say sóng hiệu quả.

Những chiếc vòng này sẽ tạo một áp lực vừa đủ lên những điểm huyệt nhất định, thường là trên cổ tay, ở vị trí chúng ta thường đeo đồng hồ. Sự “bấm huyệt” này giúp xoá bỏ cảm giác buồn nôn, đau đầu - một trong những triệu chứng điển hình, cơ bản của say sóng.

4. Bấm huyệt

Nếu bạn không tìm mua được vòng chống nôn tại khu vực bạn sinh sống, bạn toàn hoàn có thể thử phương pháp bấm huyệt để thay thế. Như đã nói, hai biện pháp này hoạt động chung theo một nguyên lý cơ bản là tác động lực lên những điểm huyệt đạo trên cơ thể con người.

Theo y học cổ truyền Trung Hoa, Cơ thể con người là tổng hoà các nguyên tố từ tự nhiên, mỗi chúng ta đều sở hữu những dòng năng lượng nhất định trong cơ thể. Bấm huyệt là một liệu pháp đã xuất hiện hàng ngàn năm giúp cân bằng những dòng năng lượng này. Buồn nôn là một dấu hiệu cho thấy dòng năng lượng này không ổn định, và bấm huyệt sẽ giải quyết vấn đề đó.

Theo nhiều nghiên cứu được tiến hành bởi các chuyên gia về y học cổ truyền, khi thực hiện bấm huyệt trong các chuyến đi tàu xe bằng cả đường bộ, đường hàng không và đường thuỷ, các triệu chứng say tàu xe đều được cải thiện rõ rệt.

Cách thực hiện bấm huyệt cũng vô cùng đơn giản: Sử dụng ngón tay cái phải ấn huyệt cổ tay bên trái, vị trí ấn là mặt trong cổ tay, cách nếp gấp cổ tay khoảng 4cm. Đây chính là vị trí chúng ta thường đeo đồng hồ. Ấn và giữ yên trong vài phút, cho đến khi các triệu chứng say giảm bớt. Làm tương tự với ngón tay cái trái và cổ tay phải. Bạn nên thường xuyên thực hiện bấm huyệt trong suốt chặng hành trình của mình.

5. Cố gắng thư giãn cơ thể bằng cách tận hưởng không khí trong lành hoặc hãy chọn những loại tàu thuỷ hiện đại, có hệ thống điều hòa không khí tốt.

Buồn nôn, chóng mặt là dấu hiệu đặc trưng của say sóng. Vậy nên bất kỳ kích thích nào tới cơ thể đều làm cho sự say sóng của bạn tồi tệ hơn. Các chất kích thích không chỉ gói chọn ở rượu, bia, đồ uống có gas hay thuốc lá mà còn có thể đến từ các thực phẩm nhiều dầu mỡ, có vị cay hoặc nhiều axit như nước ép cam, quýt, nước chanh tươi. Những chất kích thích này thường khiến dạ dày, gan, thận phải hoạt động nhiều hơn bình thường dẫn đến quá tải.

Ngoài ra, bạn nên tránh uống rượu, bia, các đồ uống có cồn, cafein hoặc gas trước và trong suốt quá trình di chuyển. Như một loại thuốc lợi tiểu, chúng sẽ làm tăng tốc độ mất nước, đồng thời giảm sức đề kháng của cơ thể đối với chứng say tàu xe.

9. Cẩn thận khi chọn hành trình

Đối với những người đã biết mình mắc say sóng, bạn nên biết mức độ say sóng và khả năng chịu đựng cơn say sóng của mình tới đâu. Việc nắm rõ hiểu biết về cơ thể mình sẽ giúp bạn cân đo, đong đếm được trong việc lựa chọn những chuyến hải trình phù hợp. Sẽ luôn có những chặng đường biển động hơn những chặng khác, và sẽ luôn có những ngày biển động và biển lặng. Vậy nên bạn nên lựa chọn thật kỹ thời gian di chuyển để tránh những ngày biển động, hoặc có bão. Do đây là khoảng thời gian mà  con tàu sẽ lắc lư, chòng chành đáng kể, điều mà dễ dàng quật ngã bạn, một khách du lịch với cơn say sóng đang rình rập.

Ngoài ra, bạn nên lựa chọn những con tàu lớn, mới và hiện đại thay vì những con tàu cũ kỹ với tiếng ồn động cơ và mùi xăng dầu cứ luẩn quẩn quanh khoang tàu. Vì đây là những yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng tới mức độ của cơn say sóng mà bạn gặp phải.

10. Chuẩn bị tâm thế tự tin và tinh thần thoải mái

Suy cho cùng, bạn sẽ cảm thấy tình trạng say sóng là thật đáng sợ nếu bạn cứ cho rằng mình sẽ say sóng. Khi đó thì không loại thuốc chống say hay bấm huyệt nào giúp được bạn chế ngự cơn say.

Vậy nên hãy luôn cho rằng bạn sẽ chiến thắng cơn say sóng và chuẩn bị một tinh thần thoải mái, sẵn sàng tận hưởng không khí, thiên nhiên, quang cảnh và con người của hòn đảo Phú Quốc chẳng hạn.

Sự mong đợi vào những trải nghiệm mới mẻ tại điểm đến của bạn chắc chắn sẽ thú vị và có ích hơn là nghĩ về việc bạn sắp nôn nhiều như thế nào khi cơn say sóng ập tới. Đây chính là một cách chống say sóng rất hiệu quả.

Cuối cùng, bạn cũng nên tin tưởng vào hãng tàu và những thuỷ thủ lành nghề của họ. Những thuỷ thủ đi biển lâu năm, người thuyền trưởng lão luyện, nhiều kinh nghiệm luôn biết cách thuận theo chiều sóng đánh để đem đến chuyến hải trình êm ả nhất có thể. 

Ngoài ra, công nghệ chế tạo tàu biển hiện nay cũng rất phát triển, với sự ra đời của loại tàu hai thân mà hãng tàu Phú Quốc Express đang sử dụng chắc chắn sự lắc lư sẽ được hạn chế đáng kể.

Vậy nên nếu chuẩn bị đặt vé tàu Rạch Giá - Phú Quốc, tàu Hà Tiên - Phú Quốc, ... để đến hòn đảo xinh đẹp này, bạn nên lựa chọn hãng tàu uy tín, có đội ngũ thuỷ thủ lành nghề, tiếp viên chuyên nghiệp và đội ngũ tàu thuỷ hai thân hiện đại để đồng hành cùng bạn xua tan nỗi lo say sóng.